Gasunie is een leidende Europese gasinfrastructuuronderneming. We dienen het publieke belang, bieden onze klanten geïntegreerde transport- en infrastructuurdiensten en houden ons aan de hoogste veiligheids- en businessstandaarden. We richten ons op waardecreatie, zowel voor de korte als de lange termijn, voor onze aandeelhouder(s), andere stakeholders en onze omgeving.

Wij geloven in een duurzame toekomst met een uitgebalanceerde energiemix en een blijvende rol voor gas dat afkomstig is uit verschillende bronnen. We geloven dat we onze klanten het best bedienen met innovatieve oplossingen op het gebied van gasinfrastructuur.

Onze taak is het verzorgen van veilig, betrouwbaar en betaalbaar gastransport. Dit is van essentieel belang voor onze economie en maatschappij. Met onze infrastructuur, dienstverlening en geografische positie, bevinden wij ons in het hart van de Europese gasmarkt. Onze infrastructuur verbindt leveranciers en eindgebruikers van energie. Het fungeert als internationaal knooppunt in de aan- en doorvoer van gas. We beheren en ontwikkelen daarvoor gasinfrastructuur en gashandelsplaatsen: gastransportnetwerken, internationale transitleidingen, gasopslag, LNG-infrastructuur en virtuele gashandelsplaatsen. We dragen hiermee bij aan een liquide, competitieve en betrouwbare Europese energiemarkt.

Door ons netwerk in Nederland en Duitsland transporteren we bijna een kwart van het totale gasverbruik in de Europese Unie. We nemen een onafhankelijke positie in ten opzichte van productie- en/of leveringsbedrijven en onze infrastructuur is op gelijke voorwaarden voor al onze klanten beschikbaar (open access). Onze dienstverlening is daarbij transparant en non-discriminatoir.
Onze klanten zijn gasproducenten, energieleveranciers, handelaren en eindgebruikers zoals elektriciteitscentrales en grote industrieën.

Wij dragen bij aan de overgang naar een duurzame energievoorziening waarin gas, in diverse soorten, zorgt voor een stabiel en betaalbaar energiesysteem. Hiervoor ontwikkelen we samen met partners duurzame technologieën en infrastructuur. Zo investeren we bijvoorbeeld in projecten voor de invoeding van groen gas in ons netwerk en in infrastructuur voor het gebruik van LNG voor weg- en watertransport.

We zijn een staatsdeelneming en hebben als enige aandeelhouder de Nederlandse Staat.
Onze medewerkers werken verspreid over ruim 30 locaties in Nederland en Noord-Duitsland. Ons hoofdkantoor bevindt zich in Groningen; onze hoofdvestiging in Duitsland bevindt zich in Hannover. Door het inzetten van leveranciers, aannemers en onderaannemers in Nederland en Duitsland leveren we een belangrijke bijdrage aan de (lokale) werkgelegenheid.

Onze interne waardeketen bestaat uit activiteiten en processen waarmee we transport- en infrastructuurdiensten aanbieden. Daarbij zijn we werkgever, samenwerkingspartner, buurman, klant, kennisinstituut en partij die bijdraagt aan de inkomsten van de Nederlandse Staat.

Waardecreatiemodel

In ons waardecreatiemodel laten we zien welke bronnen (financieel, geproduceerd, intellectueel, menselijk, sociaal & relaties en natuur) we benutten om onze strategische doelstellingen te realiseren en welke waarden we met onze kernactiviteiten toevoegen.

Klik hier voor een grotere weergave van de afbeelding.

* Dit model is afgeleid van de IIRC-richtlijnen voor geïntegreerde jaarverslaglegging

We hebben twee dochterondernemingen die een gastransportnet in eigendom hebben en beheren: Gasunie Transport Services (GTS) in Nederland en Gasunie Deutschland in Duitsland. Beide dochters worden bestuurd als business units onder de holding. Onze derde business unit Participations & Business Development ontwikkelt en beheert onze overige infrastructuurdiensten. Daaronder vallen bijvoorbeeld gasopslag, transport door internationale (zee)leidingen, een terminal voor de import van vloeibaar aardgas (LNG) en ons aandeel in de gasbeurs ICE Endex. Deze activiteiten ondersteunen de liquiditeit en werking van de gasmarkt in de gebieden waar we actief zijn. Daardoor dragen ze bij aan de benutting van de netwerken van GTS en Gasunie Deutschland. We bieden deze activiteiten aan in concurrentie met andere aanbieders. Onze business units worden ondersteund door verschillende service providers onder andere op het gebied van ICT, financiën en personeelszaken. Daarnaast verzorgen Operations & Projects in opdracht van de business units het beheer, het onderhoud, de aanpassing en de uitbreiding van de infrastructuur.

We nemen, veelal samen met andere partijen, deel in een aantal ondernemingen die bijdragen aan de voorzieningszekerheid op het gebied van gas in Europa. De belangrijkste noemen we hier.

Klik hier voor een grotere weergave van de infographic.

Klik hier voor een grotere weergave van de infographic.

Wij behalen onze volledige omzet uit activiteiten die samenhangen met onze gasinfrastructuur. De activiteiten van de business units Gasunie Transport Services (GTS) en Gasunie Deutschland zijn gereguleerd, in tegenstelling tot die van de business unit Participations & Business Development (P&BD), die niet of deels gereguleerd zijn.

Gereguleerd businessmodel Gasunie Transport Services (GTS) en Gasunie Deutschland

De kern van de dienstverlening van GTS en Gasunie Deutschland is het aanbieden van gastransportdiensten op een klantgerichte en transparante manier. Dit doen zij door het verkopen van beschikbare capaciteit in een betrouwbaar netwerk tegen concurrerende voorwaarden. Op entrypunten kan het gas in het netwerk worden ingevoed en op exitpunten kan een klant het gas uit het netwerk halen. De klanten sluiten contracten af waarmee ze capaciteit boeken op bepaalde entry- of exitpunten in het netwerk, gedurende een bepaalde periode (jaar, kwartaal, maand of dag). Ons netwerk concurreert ten aanzien van het transport van internationale gasstromen met netwerken in andere landen. De verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud van hun bedrijfsmiddelen ligt bij GTS en Gasunie Deutschland.

De tarieven die GTS en Gasunie Deutschland aan hun klanten berekenen, zijn gereguleerd. Ze worden jaarlijks vastgesteld door de toezichthouder, die elke 3 tot 5 jaar de methode van regulering opnieuw vaststelt. De toezichthouder in Nederland is de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en in Duitsland de Bundesnetzagentur (BNetzA).

Voor GTS en Gasunie Deutschland geldt een systeem van omzetregulering: de tarieven worden bepaald door de toegestane omzet voor het betreffende jaar te delen door de geschatte capaciteitsboekingen. Indien het aantal boekingen in de praktijk anders is en daarmee de behaalde omzet, wordt het verschil in omzet verrekend in volgende jaren. Ook worden verschillen tussen de verwachte en gerealiseerde energiekosten voor het gastransport jaarlijks in de tarieven verrekend.

De door de toezichthouder toegestane omzet bestaat uit een kapitaalkostenvergoeding voor het geïnvesteerd vermogen, een vergoeding voor de jaarlijkse afschrijvingskosten (berekend op basis van de door de toezichthouder vastgestelde afschrijvingstermijnen) en een vergoeding voor de operationele kosten. Daarnaast kan de toezichthouder een doelmatigheidskorting opleggen en deze op de tarieven in mindering brengen.

Businessmodel P&BD

De deelnemingen zijn verantwoordelijk voor de verkoop en levering van gasinfrastructuurdiensten en voor het beheer en onderhoud van hun bedrijfsmiddelen. Hun klanten kopen capaciteit waarmee ze de betreffende infrastructuur gedurende een bepaalde periode kunnen gebruiken. De tarieven hiervoor worden in belangrijke mate door de markt van vraag en aanbod bepaald. Deze deelnemingen ondersteunen de werking van de energiemarkt en positioneren Nederland als knooppunt in de internationale gasstromen.

Een ander belangrijk speerpunt voor de business unit Participations & Business Development is het faciliteren, stimuleren en ontwikkelen van de transitie naar een duurzame energiehuishouding. Daarbij focussen we op het faciliteren van de schone toepassingen van aardgas, op het versterken van de inbreng van diverse duurzame gassen en op een goede wisselwerking tussen gas en andere energiedragers zoals warmte en elektriciteit. Wij richten ons daarbij zowel op innovatieve toepassing van onze infrastructuur, bijvoorbeeld op het gebied van hernieuwbaar gas en opslag van duurzame energie, als op nieuwe product/marktcombinaties voor aardgas, zoals het inzetten van LNG in de maritieme- en wegtransportsector. Deze nieuwe activiteiten moeten passen binnen onze strategie, bedrijfseconomisch verantwoord zijn en, indien van toepassing, bijdragen aan het benutten van de bestaande gasinfrastructuur. Deze activiteiten worden ontwikkeld in de business unit Participations & Business Development. Het bedrijfseconomische risico en de rendementsdoelstelling van de activiteiten van deze business unit zijn hoger dan die van onze volledig gereguleerde activiteiten. De meeste deelnemingen concurreren namelijk in de vrije markt.

Investeringen

Aan een besluit om te gaan investeren in nieuwe infrastructuur gaat, zowel binnen het gereguleerde  als het niet-gereguleerde domein, altijd een uitgebreide analyse vooraf. We onderzoeken daarbij grondig de marktontwikkelingen, de wensen van potentiële klanten en de commerciële en technische haalbaarheid. De trend is dat langetermijncontracten steeds meer plaatsmaken voor kortetermijncontracten, waardoor het ondernemingsrisico toeneemt.
Daarnaast bevindt de markt voor duurzame energie zich nog in een fase waarin naast visie ook innovatie is vereist. Dit brengt, naast kansen, ook onzekerheden en risico’s met zich mee, omdat investeringen in nieuwe technologieën vaak pas op langere termijn rendement opleveren. Dit alles stelt hogere eisen aan strategische partnerschappen, risico-analyses en de wijze waarop risico’s kunnen worden gemitigeerd. Wij zijn bereid om bij investeringen in het faciliteren van (strategisch belangrijke) nieuwe ontwikkelingen aangepaste verdienmodellen te hanteren en een hoger risicoprofiel mee te nemen in onze afwegingen. Wij vinden dat het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen en efficiënte deelnemingsstructuren voor gasinfrastructuurbedrijven onlosmakelijk verbonden is met de ambitie en het welslagen van een voortrekkersrol in de transitie naar een duurzame energiehuishouding.

We onderhouden relaties met veel verschillende belanghebbenden, zoals onze aandeelhouder, onze klanten, onze partners in deelnemingen, onze medewerkers, de ondernemingsraad, omwonenden, beleidsmakers, overheden, toezichthouders, investeerders, leveranciers, media en (maatschappelijke) belangenorganisaties. Onze activiteiten beïnvloeden hen en hun activiteiten beïnvloeden ons. We vinden het belangrijk om de belangen van onze stakeholders te kennen en mee te nemen in onze besluiten. In onze stakeholdertabel in de bijlage lichten we onze belangrijkste stakeholders en hun belangen toe, en de dilemma’s die we tegenkomen.

De meeste informatie wisselen we uit via persoonlijk contact met onze stakeholders. Dit gebeurt op alle niveaus binnen ons bedrijf en door alle afdelingen. Ons executive committee is hier nauw bij betrokken en heeft zelf ook gedurende het jaar frequent contact met verschillende stakeholders, variërend van de aandeelhouder en politieke vertegenwoordigers tot belangenverenigingen en klanten. Daarnaast communiceren wij onder andere via onze website, social media, advertenties en nieuwsbrieven.

Ook bij het rapporteren van onze resultaten in ons jaarverslag hechten wij belang aan de mening van onze stakeholders. Daarom hebben wij net als in 2014 een materialiteitsanalyse uitgevoerd (zie Materialiteit) en hebben we stakeholders uit verschillende groepen gevraagd wat zij vinden van hun relatie met Gasunie. Deze meningen zijn op verschillende plekken in dit jaarverslag te lezen.

Duurzame dialoog met de omgeving door Strategisch Omgevingsmanagement

Ons ruim 15.500 kilometer lange leidingnet en onze meer dan duizend installaties bevinden zich in Nederland en Duitsland, een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Dat betekent dat we veel ‘buren’ hebben, met wie we respectvol willen omgaan. We hebben in onze werkomgeving te maken met bijvoorbeeld (lokale) politiek, omwonenden en (natuur)verenigingen. Bij onze activiteiten treden we vroegtijdig in contact met hen, we betrekken hen waar mogelijk bij onze plannen en delen zoveel mogelijk informatie. Zo organiseren we informatie- en inspraakavonden en Open Dagen. De feedback gebruiken we om onze activiteiten met minimale overlast en maximale toegevoegde waarde uit te voeren.

We maken in toenemende mate gebruik van een bekende methode voor omgevingsmanagement: Strategisch Omgevingsmanagement (SOM). Deze aanpak stelt ons in staat om contacten met de omgeving zodanig te organiseren dat mogelijk tegenstrijdige belangen in een vroegtijdig stadium kunnen worden herkend, waarna deze in gezamenlijk overleg kunnen worden opgelost. In 2016 zullen we SOM meer structureel in onze organisatie verankeren en betrokken medewerkers hierin trainen.

Overleg met overheden

Wetten, regelgeving, beleid en andere besluiten van de overheid hebben veel impact op onze activiteiten. Andersom zijn we gesprekspartner voor de overheid als het gaat om nationaal en internationaal energiebeleid. We willen een inhoudelijke en constructieve partner zijn voor de overheid op alle niveaus. Voor de werkzaamheden die we uitvoeren hebben we geregeld overleg met (lokale) overheden, bijvoorbeeld over wet- en regelgeving en vergunningen. Ook met nationale en internationale politieke stakeholders voeren we regelmatig overleg. Dat doen we vooral vanuit onze kantoren in Den Haag, Hannover en Brussel. Door lokaal aanwezig te zijn, kunnen we goede relaties met de diverse overheidsstakeholders opbouwen en onderhouden.

In gesprek met klanten

Voor de klanten van GTS organiseren we jaarlijks een aantal zogenaamde ‘shippermeetings’. Deze dienen als informatiebijeenkomst en als gespreks- en netwerkplatform. Tijdens de bijeenkomsten bespreken we de ontwikkelingen in de gasmarkt en de producten en diensten van GTS. Daarnaast kunnen de klanten tijdens de bijeenkomst gebruikmaken van een individueel consult. Hierin kunnen zij hun specifieke vragen stellen. In 2015 hebben we in mei en november shippermeetings georganiseerd, waaraan circa 90 klanten deelnamen. Uit evaluaties blijkt dat de klanten deze informatievoorziening bij deze bijeenkomsten evenals in 2014 met minimaal een 7,4 waarderen.

Feedback van stakeholders

De feedback van onze stakeholders is waardevol voor ons. Het helpt ons onze dienstverlening nog beter af te kunnen stemmen op hun behoeften. Feedback halen wij op in alle contactmomenten. Daarnaast houdt GTS jaarlijks een klanttevredenheidsonderzoek. Meer informatie over dit onderzoek staat in de paragraaf Resultaten.

Welke materiële onderwerpen zijn voor ons en onze stakeholders van belang om over te rapporteren in ons jaarverslag? Om hier een antwoord op te krijgen, voeren we een zogenoemde materialiteitsanalyse uit. We hebben hierbij aan de hand van diverse beleidsdocumenten en de jaarverslagen van een aantal vergelijkbare ondernemingen een lijst opgesteld van onderwerpen waarover we kunnen rapporteren. Vervolgens hebben we onze stakeholders via een vragenlijst gevraagd om het belang van deze onderwerpen voor ons jaarverslag aan te geven. Daarnaast hebben we intern vastgesteld wat de (potentiële) impact van deze onderwerpen is voor ons bedrijf.

In dit jaarverslag rapporteren we met name over de onderwerpen die in de materialiteitsanalyse als meest belangrijk zijn aangeduid door zowel onze stakeholders als door onze eigen organisatie. Voor de duidelijkheid hebben we hierna een tabel opgenomen met de belangrijkste 15 onderwerpen, en een uitleg wat deze voor ons betekenen, met een verwijzing naar de plaats in dit verslag waar over het onderwerp wordt gerapporteerd. Het totale overzicht met daarin alle materiële thema’s, uitleg van de gebruikte begrippen en de manier waarop de materialiteitsanalyse tot stand is gekomen, beschrijven we in de bijlagen. In de paragraaf ‘Koppeling Waardecreatie en Strategie’ verderop in dit verslag, worden de materiële onderwerpen gekoppeld aan onze strategische pijlers, de waarden uit ons waardecreatiemodel, onze resultaatgebieden en KPI’s.